Talerz Zdrowego Odżywiania – czyli co jeść, aby cieszyć się zdrowiem.

Dzisiaj chcę podzielić się z wami podstawowymi zasadami zdrowego odżywiania. Są to zasady oparte na Talerzu Zdrowego Odżywiania, który został opracowany przez specjalistów w zakresie żywienia z Wydziału Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda.

Proponowany przez harvardzkich ekspertów sposób odżywiania jest oparty na rzetelnych badaniach naukowych i – co istotne – powstał bez najmniejszego lobbingu ze strony przemysłu spożywczego.
Wydział Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda jest jednym z najbardziej renomowanych ośœrodków, wydających najbardziej opiniotwórcze publikacje naukowe na temat żywienia.

Talerz Zdrowego Odżywiania został opracowany dla całej populacji w celu profilaktyki chorób przewlekłych. Dla osób borykających się z konkretnymi schorzeniami, zalecania mogą być nieco inne.

Oto podstawowe zasady zdrowego odżywiania, które warto mieć na uwadze, chcąc zadbać o swoje zdrowie.

1.  Połowę tego co jesz, powinny stanowić warzywa i owoce.

W Twoim codziennym menu powinno znaleźć się najwięcej warzyw i owoców. Powinny one stanowić połowę tego co jesz. Z tej połowy 3/4 powinny stanowić warzywa, a 1/4 owoce. Aby dostarczyć ogranizmowi cały zestaw cennych fitozwiązków, sięgaj  po warzywa i owoce w różnych kolorach – zielonym, czerwonym, pomarańczowym, żółtym i granatowo-fioletowym.

2. 1/4 Twojej diety powinny stanowć produkty będące źródłem węglowodanów, tj. kasze, ryż, makaron, pieczywo. Ważne, aby najczęściej sięgać po prodykty pełnoziarniste (brązowy ryż, razowy makaron, razowy chleb czy pełnoziarnistą mąkę), a rzadziej po produkty oczyszczone np.  biały chleb czy ryż.

3. 1/4 Twojej diety powinny stanowić również zdrowe źródła białka. Do tej grupy zalicza się rośliny strączkowe (fasolę, groch, soczewicę, tofu, itp.), ryby, drób, jajka. Zaleca się, aby częściej sięgać po białko roślinne, a rzadziej jeść białko odzwierzęce (jeśli występuje w naszej diecie). Wybierając produkty odzwierzęce należy wybierać te dobrej jakości, unikać czarwonego mięsa i produktów przetworzonych tj. wędlin, pasztatów, kiełbas).

4. Sięgaj po zdrowe tłuszcze. W pierwszej kolejności wybieraj nieprzetworzone źródła zdrowych tłuszczów – awokado, oliwki, orzechy, nasiona i pestki.  Wybieraj zdrowe oleje (m.in. oliwę z oliwek i olej rzepakowy) do sałatek i gotowania. Unikaj tłuszczów trans i ogranicz spożycie masła (jeśli występuje w Twojej diecie).

5. Sięgaj po roślinne źródła wapnia, a spożycie nabiału (jeśli go jesz) ogranicz do 1-2 porcji  dziennie. Czerpiąc wapń z roślinnych źródeł, dostarczasz swojemu organizmowi znacznie więcej wartości odżywczych – więcej witamin, błonnika, antyoksydantów i innych fitozwiązków korzystnych dla zdrowia – niż czerpiąc go wyłącznie z mleka i jego przetworów. Dobrym roślinnym źródłem wapnia jest jarmuż, liście rzepy, kapusta pekińska, kapusta pak choi, brokuły, sezam (tahini), mak, migdały, figi suszone, woda mineralna średnio i wysoko mineralizowana, tofu, fasola biała.

6. Nawadniaj ogranizm. Pij wodę, herbatę i kawę bez cukru lub z małą jego ilością. Unikaj napojów słodzonych. Uważaj na soki owocowe (również te naturalne) są źródłem dużej ilości cukru. Dziennie można wypić 1 szklankę takiego soku.

7. Ruszaj się. Eksperci z Harvardu podkreślają też, że oprócz zdrowej diety, bardzo ważna dla zdrowia ( m.in. dla utrzymania prawidłowej wagi) jest aktywność fizyczna. Staraj się zatem każdego dnia być aktywnym fizycznie minimum 30 minut.

Mówiąc o odżywianiu podkreśla się ostatnio mocno aspekt wpływu tego co jemy na środowisko. 16 stycznia  2019 roku opublikowano raport komisji ds. zdrowego odżywiania ze zrównoważonego systemu produkcji żywności (Commission on healthy diets from sustainable food systems), powołanej przez prestiżowe brytyjskie czasopismo medyczne The Lancet. Raport przedstawia model żywienia oparty na produktach pochodzenia roślinnego dla 10-miliardowej populacji Ziemi, który ma nie tylko poprawić stan zdrowia ludzi, ale także zadbać o środowisko  i zminimalizować zmiany klimatyczne —> Raport EAT-Lancet Zasady zdrowego odżywiania, które wam przedstawiłam powyżej, są bardzo podobne do tych, które znajdują się w raporcie.

Podsumowując, dieta służąca zdrowiu, chroniąca nas przed chorobami cywilizacyjnymi takimi jak nadwaga, otyłość, cukrzyca typu II, choroby krążenia, nowotwory,  a także nie obciążająca środowiska, powinna składać się przede wszystkim z roślin – warzyw, owoców, pełnych ziaren zbóż, roślin strączkowych, pestek, nasion i orzechów. Produkty pochodzenia zwierzęcego mogą w diecie występować, ale dobrej jakości i w małych ilościach.

zdjęcie Talerza Zdrowego Odżywiania i źródło : Harvard School of Public Health

Więcej informacji odnośnie zaleceń żywieniowych Wydziału Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Harvarda

znajdziecie tu https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/

Zachęcam Was również do obejrzenia relacji z mojej transmisji LIVE (klik), podczas której rozmawiałam z dietetykiem Kamilą Wrzesińską właśnie o podstawach zdrowego odżywiana.