Dr Dean Ornish „Spektrum”. Książka o tym jak żyć w zdrowiu, szczęściu, radości i harmonii, zmieniając nie tylko sposób odżywiania, ale również styl życia

W końcu na polskim rynku pojawiła się długo wyczekiwana pozycja książkowa pt. Spektrum – cenionego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie kardiologa i profesora medycyny Deana Ornisha (University of California, San Francisco) w której przedstawia on swój kompleksowy program zmiany stylu życia. Dzięki niemu można znacznie poprawić swoje zdrowie i samopoczucie, w tym powstrzymać rozwój, a nawet cofnąć choroby serca i nowotwór prostaty, bez konieczności sięgania po leki czy interwencje chirurgiczne.

Choć dla niektórych może brzmi to abstrakcyjnie – nie są to bajki, ani chwyty marketingowe. Cały program Ornisha oparty jest na przeprowadzonych przez niego i jego zespół 30-letnich badaniach klinicznych, których wyniki były publikowane w prestiżowych czasopismach medycznych np.The Lancet i przedstawiane na wielu konferencjach naukowych. Co więcej w 2010 r. program Ornisha uzyskał aprobatę Amerykańskiego Ministerstwa Zdrowia i jest refundowany jako opcja terapeutyczna dla pacjentów z niedokrwienną chorobą serca, dla pacjentów kwalifikowanych do wszczepienia by-passów lub angioplastyki oraz dla pacjentów po zawale.

Ornish zrewolucjonizował sposób myślenia na temat wpływu żywienia i stylu życia na  zdrowie i odwrócenie przebiegu chorób, które były do tej pory uważane za nieodwracalne. Udowodnił on również, że styl życia ma wpływ na ekspresję naszych genów.

Książka pokazuje jak opracować swój program przemian stylu życia, który będzie dla nas najbardziej odpowiedni i przyniesie oczekiwane rezultaty, biorąc pod uwagę swój stan zdrowia, predyspozycje genetyczne, potrzeby i upodobania.

Książka podzielona jest na dwie części. W pierwszej autor opisuje każdy aspekt stworzonego przez siebie programu zmiany stylu życia, który obejmuje odżywianie, aktywność fizyczną, radzenie sobie ze stresem, relacje międzyludzkie (miłość, wsparcie). Ornish udowadnia, że ten program rzeczywiście działa, tłumaczy dlaczego tak się dzieje i w jaki sposób.

Przedstawia spektrum wyboru jaki mamy w  każdym z tych obszarów. Podkreśla, przy tym, że jego program będzie wyglądać inaczej jeśli służyć ma tylko prewencji, a inaczej jeśli za jego pomocą chcemy cofnąć lub zatrzymać rozwój poważnych stanów chorobowych.

Pisząc o spektrum żywienia, autor porządkuje produkty w 5 grup, z których grupa 1- najzdrowsza, obejmuje m.in. warzywa, owoce, rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste, a grupa 5 – najmniej zdrowa, zawiera m.in. takie produkty jak czerwone mięso, pełnotłusty nabiał, dania smażone, fast foody.

Pisząc o spektrum radzenia sobie ze stresem Ornish przedstawia różne techniki antystresowe w tym min. ćwiczenia oddechowe i medytację.
Natomiast pisząc o spektrum ćwiczeń – przedstawia zalety wynikające z regularnej aktywności fizycznej, omawia różne jej formy (pisze o ćwiczeniach siłowych, aerobowych i rozciągających).

Ponadto w  I części książki dr Ornish. pokazuje jak w konkretnych schorzeniach (przy nadwadze, chorobie niedokrwiennej serca, cukrzycy typu II, nowotworze prostaty i piersi) za pomocą Spektrum stworzyć odpowiedni program i na co zwrócić szczególną uwagę.

II część książki to 100 pysznie brzmiących przepisów słynnego kucharza Arta Smitha, osobistego szefa kuchni Oprah Winfrey. Znajdziemy tam przepisy na śniadania, lunch, obiad, deser, są również przystawki, sosy i przekąski. Już same czytanie spisu tych przepisów, wywołuje ślinotok i człowiek robi się głodny. Każdy z przepisów ma różne warianty (mniej lub bardziej restrykcyjne).
Ponadto znajdują się tam informacje o przyborach kuchennych, zakupach i domowej spiżarni, a także lekcja gotowania, przedstawiająca różne kulinarne tricki, ułatwiające gotowanie.

Książkę czyta się dobrze. Jest napisana przystępnym językiem. Zawiera dużo cennych informacji z zakresu żywienia, aktywności fizycznej, radzenia sobie ze stresem. Ma liczne odwołania do badań naukowych.

Jeśli chcecie skorzystać z porad dr Ornisha i jego programu, a cierpicie na poważne schorzenie i przyjmujecie leki, pamiętajcie, aby wszytkie zmiany przeprowadzać w ścisłej współpracy z lekarzem, ponieważ zachodzi konieczność bieżącego dostosowywania zestawu przyjmowanych leków w zależności od odpowiedzi organizmu na zmiany w odżywianiu i pozostałych aspektach stylu życia..

Zanim przeczytałam „Spektrum”, o dr Deanie Ornishu i jego terapii dietą słyszałam już wcześniej, ale nie znałam szczegółów. Po lekturze muszę powiedzieć, że bardzo podoba mi się ten program, szczególnie to, że Ornish traktuje człowieka holistycznie, całościowo. Świetnie, że pisze o wpływie jaki ma na nasze zdrowie stres i nasze relacje z ludźmi (miłość, samotność, wsparcie).  Podoba mi się również to co pisze o motywowaniu ludzi do tego, aby zmienili swoje złe nawyki. I jego  niestosowanie się do zasady „wszystko albo nic’’ (liczy się całokształt naszych działań, a nie pojedyncze zachowania w różnych aspektach stylu życia).

W Polsce wciąż jeszcze niewiele osób wie, że kompleksowe zmiany stylu życia mogą zatrzymać i cofnąć wiele schorzeń, a efekty są porównywalne do leczenia farmakologicznego.

A więc na zakończenie, cytując Daniela Golemana :

„Przeczytaj Spektrum dla siebie samego, a drugi egzemplarz daj komuś, kogo kochasz ”.

Może w końcu i u nas w Polsce doczekamy się możliwości wyboru między leczeniem farmakologicznym, operacyjnym, a terapią żywieniem.
A przede wszystkim tego, że wzrośnie świadomość ludzi, szczególnie środowiska medycznego odnośnie tego, że styl życia ma olbrzymi wpływ na nasze zdrowie i nie można tego bagatelizować.

O autorze:
Doktor Dean Ornish to założyciel i przewodniczący Instytutu Badawczego Medycyny Profilaktycznej w Sausalito w Kalifornii. Wykłada medycynę na Uniwersytecie Kalifornijskim w San Francisco. Kształcił się w zakresie medycyny wewnętrznej w Baylor College of Medicine, w Harvard Medical School, a także w Massachusetts General Hospital. Od ponad trzydziestu lat prowadzi badania kliniczne, jest autorem 6 bestsellerów i felietonistą w newsweeku. Wyznaczony na członka Komisji Białego Domu do spraw Funkcjonowania Medycyny Komplementarnej i Alternatywnej.

Recenzja powstała w ramach współpracy z wydawnictwem Druga Strona.